ધાકધમકી એ તમારા તરુણ/તરુણીની સ્કૂલની ચાર દિવાલોની અંદર મર્યાદિત હોતી નથી. અનેક વિદ્યાર્થીઓ તેમના ક્લાસમેટની સાથે સંપર્કમાં રહેવા માટે સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરતા હોવાથી, તમારે એ બાબતને ધ્યાનમાં રાખવાની જરૂર છે કે તેઓ ઓનલાઇન પણ દબાણ અથવા પજવણીની અનુભૂતિ કરી શકે છે.

ઓનલાઇન ધાકધમકી સોશિયલ મીડિયા, ટેક્સ્ટ મેસેજ, ઍપ કે પછી વીડિયો ગેમ મારફતે પણ થઈ શકે છે. તેમાં કોઈને સીધી ધમકીઓ આપવાથી લઈને ડોક્સિંગ કરવા (પરવાનગી વિના વ્યક્તિગત માહિતીને રીલિઝ કરવા) સુધી અથવા તો અનિચ્છિત કે દુર્ભાવનાપૂર્ણ આચાર પણ, એમ બધી જ બાબતોનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

માતા-પિતા અથવા વાલી તરીકે, તમે આ ટિપ્સ વડે, તમારા તરુણ/તરુણીને ઓનલાઇન ધાકધમકી સામે તેમનું રક્ષણ કરવામાં મદદ કરી શકો છો અને તેમની સાથે આવું થાય તો તેમના પ્રત્યે સપોર્ટિવ રહી શકો છો.

આ લિસ્ટ International Bullying Prevention Association સાથેના જોડાણમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું.

• ઓનલાઇન તમારા તરુણ/તરુણીના અનુભવો વિશે સંવાદનો સેતુ ખુલ્લો રાખો. સમયની પહેલાં અરસપરસના સંબંધ અને સપોર્ટની ભાવના કેળવીને, તમે એ સુનિશ્ચિત કરવામાં મદદ કરી શકો છો કે જ્યારે ઘટનાઓ બને ત્યારે તરુણ/તરુણીઓ નિખાલસપણે વાત કરે. જ્યારે તેઓ ઓનલાઇન તેમણે જોયેલી કોઈ વસ્તુ વિશેના રિપોર્ટને લઈને તમારી પાસે આવે ત્યારે ખભા ઉલાળીને બેપરવાઈ બતાવશો નહીં.
• તમારા તરુણ/તરુણીની ઓનલાઇન એક્ટિવિટી વિશે વધુ જાણો. ખાતરી કરો કે તમારા તરુણ/તરુણી જેને ઍક્સેસ કરી રહ્યા છે તે ઍપ અને વેબસાઇટને તમે જાણો છો.
• તમારા માટે ઉપલબ્ધ ટૂલનો ઉપયોગ કરો. તમારા તરુણ/તરુણી જેના પર વારંવાર જતા હોય તે સાઇટ પર રહેલાં માતા-પિતા માટેનાં ટૂલ અથવા સેટિંગને એક્સ્પ્લોર કરો અને તેનો લાભ લો.
• તમારા તરુણ/તરુણીની સાથે વિશ્વાસની ભાવના કેળવો. ઇન્ટરનેટના ઉપયોગને લગતા હાજર નિયમોને સમજાવો અને તેમના વિચાર-અભિપ્રાયને સ્વીકારવા મન મોકળું રાખો. જ્યારે યુવા લોકોને લાગે કે નિયમો અંગે તેઓ તેમના વિચાર-અભિપ્રાય વ્યક્ત કરી શકે છે, ત્યારે તેમના દ્વારા તે નિયમોનો આદર કરવાની અને તેને અનુસરવાની સંભાવના વધુ રહે છે.
• તરુણ/તરુણીની ટેક્નોલોજી લઈ લેવાનો ડર દેખાડશો નહીં. ટેક્નોલોજી લઈ લેવાનો ડર દેખાડવાને બદલે, તેને ઉપયોગમાં લેવાની શ્રેષ્ઠ રીતો અંગે તથા તેઓ કેવી રીતે પોતાની મેળે જ તેને બાજુએ રાખવાનું શીખી શકે તે વિશે વાતચીત કરો.
• તમારા તરુણ/તરુણીને ધાકધમકી આપવામાં આવી રહી હોય તે પ્રત્યે જરૂર કરતાં ઓછી પ્રતિક્રિયા આપશો નહીં. યુવા વ્યક્તિ પર ધાકધમકીની અસરો લાંબા સમય સુધી રહી શકે છે. જ્યારે તરુણ/તરુણીઓ તમારી પાસે આવે ત્યારે તેમની વાતને માન્યતા આપવી અને તેમને ગંભીરતાથી લેવું મહત્ત્વપૂર્ણ છે. પછી ભલેને તમને જે-તે સમસ્યા નાની અમસ્તી લાગે. એ મહત્ત્વનું છે કે તેમની સાથે શાંત અને સ્પષ્ટ વાતચીત કરવામાં આવે અને તેમની વાતને રદિયો આપવામાં ન આવે.
• તમારા તરુણ/તરુણીને સ્ક્રીનથી દૂર રહીને તેમને જે બહુ ગમતું હોય તે કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો. મ્યુઝિક, સ્પોર્ટ્સ અને અન્ય શોખ એ વાસ્તવિક જીવનમાં મિત્રો અને કુટુંબીજનો સાથે કનેક્ટ થવાની ઉત્તમ રીતો છે.

તરુણ/તરુણીઓ જેમ ઓનલાઇન ધાકધમકીના ટાર્ગેટ બની શકે છે તે જ રીતે, તેઓ પણ એવી વ્યક્તિઓ હોઈ શકે છે કે જે અન્ય લોકોને ધાકધમકી આપી રહી હોય. જ્યારે આમ થાય, ત્યારે અન્ય લોકોની સાથે હંમેશાં દયાભાવ સાથે અને આદરપૂર્ણ વ્યવહાર કરવા વિશેની પેલી અઘરી વાતચીતો કરવી મહત્ત્વપૂર્ણ છે.

તમારા તરુણ/તરુણી સાથે તેમના ધાકધમકીભર્યા વર્તન વિશે વાત કરવામાં તમને મદદ મળી રહે તે માટે અહીં થોડીક ટિપ્સ આપી છે:

• સાર્થક વાતચીત માટે તૈયાર થાઓ: શું થયેલું તેના વિશે તમે સંભવિતપણે અભિપ્રાયો બાંધ્યા હશે, ખાસ કરીને જો તેમણે તેમના વર્તનથી તમને નિરાશ કર્યા હશે તો. જોકે, તમે તે અભિપ્રાયોને અભિવ્યક્ત ન કરો તે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. વાતચીત કરવા માટે યોગ્ય સમય અને જગ્યા શોધો અને પછી તે વાતચીત કરો. શાંત રહો અને ચર્ચાને ઉકેલો પર કેન્દ્રિત કરેલી રાખો.
• વાતચીત શરૂ કરો અને સપોર્ટિવ રહો: તમારા તરુણ/તરુણીને તમારી સાથે નિખાલસ અને પ્રામાણિક રહેવા માટે સુરક્ષિતતા અનુભવવાની જરૂર છે. વચ્ચે બોલશો નહીં અથવા ટીકા કરશો નહીં. તેમને આખી વાત જણાવવા દો. તેમને જણાવો કે સમસ્યાને ઉકેલવા તમે તેમની સાથે કામ કરશો. તમે તમારા તરુણ/તરુણીના વર્તનથી નિરાશ થયાનું અનુભવતા હો તો પણ, નિર્ણયાત્મક થવાથી બચો. પરિસ્થિતિ કેટલી ગંભીર છે તે તેમને જણાવો.
• શું થયેલું તે જાણો: એક સારા શ્રોતા બનો, જેથી કરીને તમે શક્ય તેટલું વધુ જાણી શકો. એ જાણી લો કે આ વર્તન તમારા તરુણ/તરુણી માટે નવું છે કે પછી ભૂતકાળના એવા કિસ્સા છે કે જેના વિશે તમે જાણતા નથી.
• મૂલ્યો બાબતે વાતચીત કરો: તમારા તરુણ/તરુણીને જણાવો કે ધાકધમકીભર્યું વર્તન અસ્વીકાર્ય છે અને એ કે તે કરવાનાં પરિણામો આવશે. મક્કમ રહો અને તે બાબતે દૃઢતાથી વળગી રહો.
• ઉકેલોને એક્સ્પ્લોર કરો: તમારા તરુણ/તરુણીને માફી માંગવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો. કાં તો માફી પત્ર લખવામાં અથવા કહેવા માટે યોગ્ય શબ્દો પસંદ કરવામાં તેમની મદદ કરો. જો ધાકધમકી ઓનલાઇન થઈ હોય, તો તમારા તરુણ/તરુણી પાસે જે-તે સંબંધિત પોસ્ટ દૂર કરાવડાવો. જો ધાકધમકી સ્કૂલમાં થઈ હોય, તો પ્રિન્સિપાલ જેવા તમારી સ્કૂલના સત્તાધિકારી પાસે જવાનું વિચારો. સ્કૂલની પોલિસીનાં ઉલ્લંઘનોને લગતાં કોઈ પણ પરિણામો બાબતે સ્કૂલની સાથે કામ કરવાની તૈયારી બતાવો.

યુવા લોકો માટે સ્વસ્થ ઓનલાઇન કોમ્યુનિટીને સંવર્ધિત કરવાની શ્રેષ્ઠ રીત છે સકારાત્મક રીતે વર્તવું અને નકારાત્મકતાને નિરુત્સાહિત કરવી.

જો તમારા તરુણ/તરુણી ઓનલાઇન કોઈની પજવણી થતી જુએ, તો એવી રીત શોધવામાં તેમની મદદ કરો કે જેના દ્વારા સપોર્ટ ઓફર કરવામાં તેઓ અનુકૂળ હોય. તેઓ લોકોને દયાળુ બનવાની વિનંતી કરતા ખાનગી અથવા સાર્વજનિક મેસેજ અથવા એક સામાન્ય નિવેદન શેર કરી શકે છે.

તમારા તરુણ/તરુણીએ તેમની ઓનલાઇન કોમ્યુનિટીમાં શેર કરવામાં આવતી એવી કોઈ પણ માહિતી પ્રત્યે પણ ધ્યાન ખેંચી લાવવું જોઈએ કે જે કદાચ પ્રતિષ્ઠિત અથવા સચોટ ન હોય. જો તેઓ અનુકૂળતા અનુભવતા હોય, તો તેઓ - આદરભાવ સાથે - રેકોર્ડને સુધારી શકે છે.

તેમની રોજબરોજની ઓનલાઇન એક્શનમાં દયાળુ રહી અને સહાનુભૂતિ રાખીને, યુવા લોકો તેમની ઓનલાઇન અને ઓફલાઇન કોમ્યુનિટીમાં અન્ય લોકો માટે આદર્શ બની શકે છે.

વધુ જાણવા માટે, તમે હંમેશાં તમારા તરુણ/તરુણીને આના જેવા પ્રશ્નો પૂછી શકો છો:

• જ્યારે તમે ઓનલાઇન કોઈ વ્યક્તિની પજવણી થતા જુઓ ત્યારે તમે શું કરો છો?
• તમારી ઓનલાઇન કોમ્યુનિટીમાં લોકોને દયાળુ રહેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે તમે લઈ શકો એવી કેટલીક એક્શન કઈ-કઈ છે?
• જો કોઈ વ્યક્તિ આકસ્મિક રીતે ઓનલાઇન અચોક્કસ માહિતી શેર કરી રહી હોય તો તમે કેવી રીતે જવાબ આપશો?
• તમે તેમને બતાવ્યું હોય કે જે-તે માહિતી સચોટ ન હતી તે પછી પણ જો તેઓ પોતાની વાતથી પાછળ હટ્યા ન હોય તો શું કરશો?

Instagram, ધાકધમકીને નિયંત્રિત કરવા માટે એક્શન પ્લાન બનાવવામાં તમારી અને તમારા તરુણ/તરુણીની મદદ કરવા માટે ટૂલ અને સંસાધનો ધરાવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, તમે:

• એકાઉન્ટને ખાનગી બનાવી શકો છો: ડિફોલ્ટ રૂપથી, USમાં 16 વર્ષથી ઓછી ઉંમરનાં તરુણ/તરુણીઓ માટેનાં Instagram એકાઉન્ટ ખાનગી પર સેટ હોય છે. જો તમારા તરુણ/તરુણીનું એકાઉન્ટ ખાનગી હોય, તો આનો અર્થ એ થાય કે તેઓ ફોલોઅર રિક્વેસ્ટને મંજૂર કરી શકે છે અથવા નકારી શકે છે અને તેમણે ફોલોઅર તરીકે જેમને મંજૂર કર્યા હોય તે લોકો જ તેમની પોસ્ટને જોઈ શકે છે. USમાં, 16 વર્ષથી વધુ ઉંમરનાં લોકો માટેનાં Instagram એકાઉન્ટ સાર્વજનિક તરીકે શરૂ થાય છે, જેનો અર્થ એ થાય કે કોઈ પણ તેમની પ્રોફાઇલને જોઈ શકે છે. આને પ્રાઇવસી સેટિંગમાં સરળતાથી બદલી શકાય છે.
• તમારી પ્રોફાઇલની દૃશ્યતાને નિયંત્રિત કરી શકો છો
• પ્રાઇવસી સેટિંગ
• તેમના DMને નિયંત્રિત કરવામાં તેમની મદદ કરી શકો છો: ડાયરેક્ટ મેસેજ (DM), કોમ્યુનિટીના સભ્યોને ખાનગીમાં સંચાર કરવાની એક રીત પૂરી પાડે છે. પ્રાઇવસી સેટિંગના આધારે, DM ”દરેક’, ‘મિત્રો’ (તમે ફોલો કરતા હો તે ક્રિએટર, જેઓ પણ વળતામાં તમને ફોલો કરતા હોય) અથવા ‘કોઈ નહીં’ને મોકલી શકાય છે અને તેમની પાસેથી મેળવી શકાય છે. ખાતરી કરો કે તેમનાં DM સેટિંગ એ જ રીતે સેટ છે કે જેમ તેઓ તેને રાખવા માંગતા હોય.
• તમને ફોલો ન કરતાં લોકોની કોમેન્ટ અથવા DMને ફિલ્ટર કરી શકો છો અને છુપાવી શકો છો: કોમેન્ટ ફિલ્ટર ચાલુ હોવાથી, અપમાનજનક કોમેન્ટ આપમેળે છુપાવવામાં આવશે. તમારા તરુણ/તરુણી કીવર્ડનું કસ્ટમ લિસ્ટ પણ બનાવી શકે છે, જેથી તે શબ્દો સમાવતી કોમેન્ટ પણ આપમેળે છુપાવવામાં આવશે. તમે તમારાં પ્રાઇવસી સેટિંગને એડ્જસ્ટ કરીને સામાન્ય રીતે તમારા વીડિયો પર કોણ કોમેન્ટ કરી શકે તે નક્કી કરી શકો છો.
• તમારી કોમેન્ટ અને DM વિનંતીઓને મર્યાદિત કરી શકો છો
• મેસેજને ફિલ્ટર કરી શકો છો
• ઉલ્લેખો અને ટેગનું સંચાલન કરી શકો છો: લોકો ઓનલાઇન અન્ય લોકોને ટાર્ગેટ બનાવવા અથવા ધાકધમકી આપવા માટે ટેગ અથવા ઉલ્લેખોનો ઉપયોગ કરી શકે છે. તમારા તરુણ/તરુણીને Instagram પર કોણ તેમને ટેગ કરી શકે અથવા તેમનો ઉલ્લેખ કરી શકે તે સંચાલિત કરવા માટે અમારાં ટૂલનો ઉપયોગ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો.
• તેમની પ્રોફાઇલ પર પ્રતિબંધો ઉમેરવા માટે તેમને પ્રોત્સાહિત કરી શકો છો: ‘પ્રતિબંધિત કરો’ સુવિધાની મદદથી, તેઓ વધુ શાંતિથી, હળવે રહીને અનિચ્છિત ઇન્ટરેક્શનથી તેમના એકાઉન્ટનું રક્ષણ કરી શકે છે. એકવાર 'પ્રતિબંધિત કરો' ચાલુ થઈ જાય, એટલે તેમણે પ્રતિબંધિત કરેલી વ્યક્તિ દ્વારા તેમની પોસ્ટ પર થતી કોમેન્ટ માત્ર તે વ્યક્તિને જ દેખાશે. તેઓ કોમેન્ટને મંજૂરી આપવાનું, ડિલીટ કરવાનું અથવા અવગણવાનું પસંદ કરી શકે છે.
• પ્રતિબંધિત કરી શકો છો
• ફોલોઅરને બ્લોક કરી શકો છો: જો તમારા તરુણ/તરુણી કોઈ વ્યક્તિની પોસ્ટ અથવા કોમેન્ટને જોવા માંગતા ન હોય, તો તેઓ કોઈ પણ સમયે તે ફોલોઅરને દૂર કરી શકે છે અથવા તેમના કન્ટેન્ટને જોવા કે તેમને મેસેજ મોકલવા સમર્થ થવાથી તે એકાઉન્ટને કાયમ માટે બ્લોક કરી શકે છે.
• લોકોને બ્લોક કરી શકો છો
• દુર્વ્યવહારની જાણ કરી શકો છો: પોસ્ટ, કોમેન્ટ અથવા ધાકધમકી આપી રહેલાં લોકોની જાણ કરવામાં તમારા તરુણ/તરુણીની મદદ કરવા માટે અમારાં બિલ્ટ-ઇન ટૂલને ઉપયોગમાં લો.