व्हर्चुअल रिॲलिटी याबाबत कुटुंब मार्गदर्शक
कॅथेरीन ॲलेन, Limina Immersive यांनी लिहिलेले
सुझन यंग यांच्याद्वारे इलस्ट्रेशन
17 जुलै 2025
प्रस्तावना
व्हर्चुअल रिॲलिटी (VR) हे उदयोन्मुख तंत्रज्ञान आहे ज्यात लोकांनी कनेक्ट करण्याचा मार्ग बदलण्याचे सामर्थ्य आणि परस्परांमधील बंध मजबूत करण्याचे अनेक मार्ग आहेत असे आम्हाला वाटते. कुटुंब एकत्रपणे त्यांचा वेळ घालवण्यासाठी आणि कौटुंबिक जीवन समृद्ध करण्यासाठी घरात विशेषतः त्यांचे Quest हेडसेट एक टूल म्हणून वापरण्याचा आनंद कसा घेतात त्याबद्दल आम्ही सातत्याने ऐकले आहे आणि आम्ही कुटुंबांसाठी आणि 10+ वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलांसाठी पालक सुपरव्हिजन टूल आणि पालकांद्वारे व्यवस्थापित खात्यांद्वारे ते तयार करणे चालू ठेवले आहे.
आम्ही असे एकले आहे की पालक यांना ते कुटुंब म्हणून त्यांचे हेडसेट कसे वापरू शकतात याबद्दल आणखी मार्गदर्शन हवे आहे आणि त्यांच्या डिव्हाइसचा पुरेपूर लाभ घेण्यासाठी सूचना हव्या आहेत. ते प्रदान करण्यात मदत करण्यासाठी, आम्ही हे मार्गदर्शक पालक आणि कुटुंबासोबत सल्लामसलत करून तयार करण्यासाठी, Limina Immersive मधील VR सुरक्षा तज्ज्ञ, कॅथेरीन ॲलेन यांच्यासोबत सहयोग केला. त्यामध्ये, तुम्हाला VR उत्साही कुटुंब त्यांचे Quest घरात कसे वापरतात त्याबाबत त्यांच्याकडील टिपा दिसतील, यात ॲक्टिव्हिटी आणि कंटेन्ट मार्गदर्शक, तसेच सेटअपसाठी आणि संपूर्ण कुटुंबासाठी मजेदार आणि सुरक्षित अनुभवाची खात्री कशी करावी यासाठी सूचनांचा समावेश आहे. आम्हाला आशा आहे की या मार्गदर्शकामुळे तुमचे Quest वापरण्यासाठी काही नवीन कल्पनांना चालना मिळेल!
Reality Labs धोरण व्यवस्थापक, नॅटली ची यांच्याद्वारे
व्हर्चुअल रिॲलिटी याबाबत कुटुंब मार्गदर्शक
मूलभूत बाबी समजून घेणे
VR ॲक्टिव्हिटीमध्ये शेअर करणे
VR साठी तुमची जागा सेट करणे
VR मध्ये मुलाच्या कल्याणाची खात्री करणे
VR मधील सामाजिकीकरण
मूलभूत बाबी समजून घेणे
VR हे भूतकाळातील इतर कोणत्याही तंत्रज्ञानाच्या विपरित आहे. तुमच्या घरात Meta Quest असल्यास, आतापर्यंत तयार केलेल्या सर्वाधिक सामर्थ्यवान इमर्सिव्ह डिव्हाइसपैकी एकाचे तुम्ही मालक आहात; हा एक लहान परिधान करण्यायोग्य कॉम्प्युटर आहे जो तुम्हाला नवीन जगात नेण्यात आणि तुमच्या घराला आभासी आश्चर्यांसह वर्धित करण्यात सक्षम आहे. या तंत्रज्ञानासह तुम्हाला दोन गोष्टी मिळतात एक म्हणजे नवीन अविश्वसनीय अनुभव आणि एक असे टूल जे तुम्हाला दररोजच्या कौटुंबिक जीवनात सपोर्ट करते.
VR हे अद्यापही तुलनेने नवीन असल्याने, Meta Quest डिव्हाइससारख्या डिव्हाइसना दैनंदिन जीवनात स्मार्टफोन, कॉम्प्युटर किंवा टेलिव्हिजनप्रमाणे वर्तमान स्थान कदाचित मिळाले नसेल. अनेक पालकांना लक्षात असेल, खूप पूर्वीचे नाही, तर काही कालावधीपूर्वीच स्मार्टफोनचा सराव झाला होता आणि आता इमर्सिव्ह तंत्रज्ञान त्याच स्थितीत आहे — उत्कंठापूर्ण, क्षमता असलेले परंतु अपरिचित भागदेखील आहे. तुम्हाला आणि तुमच्या कुटुंबाला मीडियाच्या या नवीन सामर्थ्यवान स्वरूपाचा पुरेपूर लाभ घेण्यात मदत करणे हे या मार्गदर्शकाचे ध्येय आहे. तुमचे Meta Quest, योग्य ॲपसह कसे एकत्रित केले जाते त्यासाठी अनेक कल्पना ते ऑफर करते, ते आवश्यक सुरक्षा आणि कल्याणार्थ असलेल्या टिपांसह, कौटुंबिक जीवनाचा अर्थपूर्ण भाग बनते.
हे मार्गदर्शक एकत्र ठेवण्यासाठी Meta Quest युजरचा अत्याधिक अनुभव असलेल्या अनेक, अनेक कुटुंबांपैकी काहींशी आम्ही बोललो. ही अशी कुटुंबे आहेत जी आधीपासून Meta Quest नेहमीच वापरत आली आहेत आणि त्यांना असे आढळले आहे की त्यामुळे त्यांच्या जीवनात सर्वप्रकारे समृद्ध होत आहे. तुम्हाला या संपूर्ण मार्गदर्शकात या भारावलेल्या ‘सुपर युजर’ कुटुंबांचे अनुभव पहाल — त्यांच्याकडे शेअर करण्यासाठी विपुल प्रमाणात बौद्धिकता आहे!
VR म्हणजे काय? MR म्हणजे काय?
VR आणि MR म्हणजे काय? हा एक प्रश्न लोक सहसा विचारतात
Meta Quest मुळे तुम्हाला दोन्हीही करता येते. त्याबद्दल विचार करण्याचा हा सोपा मार्ग आहे:
- VR (व्हर्च्युअल रिॲलिटी) तुम्हाला पूर्णपणे आभासी जागेत नेते.
- MR (मिक्सड रिॲलिटी) तुमच्या वास्तविक जगात डिजिटल गोष्टी जोडते परंतु त्यामुळे तुम्हाला परत अखंडपणे VR मध्येदेखील जाता येते. डिजिटल ऑब्जेक्ट आणि पात्र तुमच्या वास्तविक जागेशी इंटरॅक्ट करू शकतात.
तुम्ही Meta Quest, वापरत असल्यास, तुम्ही आधीपासून VR अनुभवत असाल आणि MR अनुभवण्याचीदेखील शक्यता आहे. मग्न करणारे तंत्रज्ञान ही अशी संज्ञा आहे ज्यात VR आणि MR दोन्ही, तसेच इतर तंत्रज्ञान समाविष्ट होते जे युजरला व्याप्त करते आणि त्यामुळे उपस्थितीची वर्धित संवेदना मिळते.
VR उदाहरणे
Beat Saber ॲपमधील VR अनुभवाचे एक उदाहरण
लोकसंख्येमधील VR अनुभवाचे उदाहरण: एक ॲप
MR उदाहरणे
First Encounters ॲपमधील MR अनुभवाचे उदाहरण
Miracle Pool ॲपमधील MR अनुभवाचे उदाहरण
याचे सामर्थ्य एखाद्या युजरचे निष्क्रिय प्रेक्षकापासून सक्रिय सहभागीत रूपांतरण करणार्या, मन आणि शरीर या दोघांनाही पूर्णपणे एंगेज करणार्या प्रकारातच दडले आहे.
आमच्या Quest ‘सुपर युजर’ शी बोलताना जी स्वारस्यपूर्ण गोष्ट आम्हाला आढळली ती म्हणजे त्यांना VR हा ‘स्क्रीन वेळेचा’ वेगळा प्रकार आहे असे वाटले. VR वेळ हा सहसा शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या सामान्य स्क्रीन वेळेपेक्षा, अधिक सक्रिय असतो. VR निश्चितच अद्यापही स्क्रीन वापरत असताना, तुम्ही तुमच्या शरीरास एक अनुभव देता या तथ्यामुळे अगदी बाहेर सक्रियपणे खेळल्या जाणार्या खेळासारखी, एक अत्यंत वेगळी जाणीव होते. आम्ही ज्या अनेक पालकांशी बोललो त्यांनी उल्लेख केला की वातावरण कसेही असले तरीदेखील हिवाळ्याच्या महिन्यांमध्ये, Quest मुळे कुटुंब कृतीशील राहू शकते.
पालकांकडील हे निरीक्षण अशा तथ्याकडे निर्देशन करते की VR हे स्क्रीन मीडियाच्या इतर स्वरूपांपेक्षा मूलभूतपणे भिन्न आहे — तुम्ही केवळ पहावे असे ते नसून, ते तुम्ही काहीतरी करावे असे आहे. व्हर्चुअल रिॲलिटी तुम्हाला केवळ आयताकृती सपाट स्क्रीन पाहण्याऐवजी, एक अनुभव देते. वेबसाईट म्हणजे अशी एखादी गोष्ट ज्यावर तुम्ही जाता, टीव्ही शो म्हणजे असे काहीतरी जे तुम्ही पाहता आणि पॉडकास्ट म्हणजे असे काहीतरी जे तुम्ही ऐकता, तर Quest म्हणजे असे काही आहे ज्यात तुम्ही सहभागी होता.
VR हे दृश्यांच्या आसपास असल्याने, त्याची जाणीव तत्काळ होते. तेथे जागेचे कोणतेही चिन्हांकित प्रतिनिधीत्व नसते परंतु त्याऐवजी थेट तेथे असण्याची जाणीव होते. या तत्काळतेमुळे ॲक्शन गेममध्ये, वाढलेल्या हृदयाच्या ठोक्यांपासून ते पहाटेच्या वनराईतील शांत वातावरणाच्या प्रतिकृतीमुळे कमी झालेल्या रक्तदाबापर्यंत सर्वप्रकारच्या वाजवी शारीरिक प्रतिक्रियांना चालना मिळते.
VR मुळे तुमचे संपूर्ण शरीर मग्न होते. तुम्ही नुसते स्थिर बसून असलात तरीदेखील तुमच्या मेंदूला त्या वातावरणात असल्यासारखे वाटते. आमच्या संशोधन ‘सुपर युजर’ सहभागींपैकी एकाने आम्हाला सांगितले, की "माझी मुलगी 3D पियानो वाजवत असेल, तर तिला हवेत की दिसतात. तिचे मन आणि हात ती मांडणी अशाप्रकारे लक्षात ठेवतात ज्यास पुस्तक वाचनाने मॅच केले जाऊ शकत नाही." आणखी एका सहभागीने त्यांच्या मुलाच्या फेव्हरेट Quest ॲपबद्दल बोलताना आम्हाला सांगितले, की "ती केवळ दाबण्याची बटणे नाहीत, तर तुम्ही प्रत्यक्ष बचावण्यासाठी वाकत आहात किंवा एक्सप्लोर करण्यासाठी पुढे जात आहात."
हे मूर्त स्वरूप सहसा इमर्सिव्ह अनुभवांना आणखी स्मरणीय बनवते. आमच्यापैकी अनेकांनी आमचा अनुभव घेतला आहे, आमचा कृती करून शिकण्याकडे कल आहे, म्हणून VR शैक्षणिक कंटेन्टसाठी अगदी योग्य आहे.
त्यामुळे Meta Quest हेडसेटसाठी अगदी दररोजच्या कौटुंबिक जीवनात वर वर्णन केलेल्या या सुपर सामर्थ्यांचा अर्थ काय आहे? थोडक्यात, VR हेडसेट एक अत्यंत प्रभावी मल्टीटूल आहे ज्याचा वापर अनेक भिन्न प्रायोगिक हेतूंसाठी केला जातो. तुमचे डिव्हाइस तुम्हाला सहलीसाठी बाहेर घेऊन जाण्यापासून ते तुम्हाला अचानक आभासी थिएटर शो पाहण्यास घेऊन जाणे, तुम्हाला सकाळच्या व्यायामासाठी प्रेरित करण्यापर्यंत बरेच काही करू शकते.
अखेरीस, VR चे सामर्थ्य शरीर आणि मन या दोघांनाही ते ज्याप्रकारे पूर्णपणे एंगेज करते त्यात दडले आहे. निष्क्रिय प्रेक्षकाचे सक्रिय सहभागीत रूपांतरण होणे यामुळे हे अद्वितीय बनते.
तर इमर्सिव्ह तंत्रज्ञान कशामुळे इतके खास बनते?
याचे सामर्थ्य एखाद्या युजरचे निष्क्रिय प्रेक्षकापासून सक्रिय सहभागीत रूपांतरण करणार्या, मन आणि शरीर या दोघांनाही पूर्णपणे एंगेज करणार्या प्रकारातच दडले आहे.
सक्रिय खेळ
आमच्या Quest ‘सुपर युजर’ शी बोलताना जी स्वारस्यपूर्ण गोष्ट आम्हाला आढळली ती म्हणजे त्यांना VR हा ‘स्क्रीन वेळेचा’ वेगळा प्रकार आहे असे वाटले. VR वेळ हा सहसा शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या सामान्य स्क्रीन वेळेपेक्षा, अधिक सक्रिय असतो. VR निश्चितच अद्यापही स्क्रीन वापरत असताना, तुम्ही तुमच्या शरीरास एक अनुभव देता या तथ्यामुळे अगदी बाहेर सक्रियपणे खेळल्या जाणार्या खेळासारखी, एक अत्यंत वेगळी जाणीव होते. आम्ही ज्या अनेक पालकांशी बोललो त्यांनी उल्लेख केला की वातावरण कसेही असले तरीदेखील हिवाळ्याच्या महिन्यांमध्ये, Quest मुळे कुटुंब कृतीशील राहू शकते.
पालकांकडील हे निरीक्षण अशा तथ्याकडे निर्देशन करते की VR हे स्क्रीन मीडियाच्या इतर स्वरूपांपेक्षा मूलभूतपणे भिन्न आहे — तुम्ही केवळ पहावे असे ते नसून, ते तुम्ही काहीतरी करावे असे आहे. व्हर्चुअल रिॲलिटी तुम्हाला केवळ आयताकृती सपाट स्क्रीन पाहण्याऐवजी, एक अनुभव देते. वेबसाईट म्हणजे अशी एखादी गोष्ट ज्यावर तुम्ही जाता, टीव्ही शो म्हणजे असे काहीतरी जे तुम्ही पाहता आणि पॉडकास्ट म्हणजे असे काहीतरी जे तुम्ही ऐकता, तर Quest म्हणजे असे काही आहे ज्यात तुम्ही सहभागी होता.
VR हे दृश्यांच्या आसपास असल्याने, त्याची जाणीव तत्काळ होते. तेथे जागेचे कोणतेही चिन्हांकित प्रतिनिधीत्व नसते परंतु त्याऐवजी थेट तेथे असण्याची जाणीव होते. या तत्काळतेमुळे ॲक्शन गेममध्ये, वाढलेल्या हृदयाच्या ठोक्यांपासून ते पहाटेच्या वनराईतील शांत वातावरणाच्या प्रतिकृतीमुळे कमी झालेल्या रक्तदाबापर्यंत सर्वप्रकारच्या वाजवी शारीरिक प्रतिक्रियांना चालना मिळते.
केवळ मनालाच नव्हे, तर शरीरासदेखील गुंतवले जाते
VR मुळे तुमचे संपूर्ण शरीर मग्न होते. तुम्ही नुसते स्थिर बसून असलात तरीदेखील तुमच्या मेंदूला त्या वातावरणात असल्यासारखे वाटते. आमच्या संशोधन ‘सुपर युजर’ सहभागींपैकी एकाने आम्हाला सांगितले, की "माझी मुलगी 3D पियानो वाजवत असेल, तर तिला हवेत की दिसतात. तिचे मन आणि हात ती मांडणी अशाप्रकारे लक्षात ठेवतात ज्यास पुस्तक वाचनाने मॅच केले जाऊ शकत नाही." आणखी एका सहभागीने त्यांच्या मुलाच्या फेव्हरेट Quest ॲपबद्दल बोलताना आम्हाला सांगितले, की "ती केवळ दाबण्याची बटणे नाहीत, तर तुम्ही प्रत्यक्ष बचावण्यासाठी वाकत आहात किंवा एक्सप्लोर करण्यासाठी पुढे जात आहात."
हे मूर्त स्वरूप सहसा इमर्सिव्ह अनुभवांना आणखी स्मरणीय बनवते. आमच्यापैकी अनेकांनी आमचा अनुभव घेतला आहे, आमचा कृती करून शिकण्याकडे कल आहे, म्हणून VR शैक्षणिक कंटेन्टसाठी अगदी योग्य आहे.
त्यामुळे Meta Quest हेडसेटसाठी अगदी दररोजच्या कौटुंबिक जीवनात वर वर्णन केलेल्या या सुपर सामर्थ्यांचा अर्थ काय आहे? थोडक्यात, VR हेडसेट एक अत्यंत प्रभावी मल्टीटूल आहे ज्याचा वापर अनेक भिन्न प्रायोगिक हेतूंसाठी केला जातो. तुमचे डिव्हाइस तुम्हाला सहलीसाठी बाहेर घेऊन जाण्यापासून ते तुम्हाला अचानक आभासी थिएटर शो पाहण्यास घेऊन जाणे, तुम्हाला सकाळच्या व्यायामासाठी प्रेरित करण्यापर्यंत बरेच काही करू शकते.
अखेरीस, VR चे सामर्थ्य शरीर आणि मन या दोघांनाही ते ज्याप्रकारे पूर्णपणे एंगेज करते त्यात दडले आहे. निष्क्रिय प्रेक्षकाचे सक्रिय सहभागीत रूपांतरण होणे यामुळे हे अद्वितीय बनते.
VR चा पुरेपूर लाभ मिळवण्याची उत्तम मानसिकता
संपूर्ण कुटुंबाला सामील करून घ्या
केवळ मुलेच नाहीत तर संपूर्ण कुटुंब सामील होते तेव्हा VR उत्तम काम करते ही आमच्या मुलाखतींमधील पुनरावृत्ती होणारी थीम होती. असे पालक जे सक्रियपणे त्यांच्या मुलांसोबत Quest वापरतात किंवा मुलांच्या VR वापराबाबत एंगेज राहतात ते केवळ मजाच करत नाहीत तर संपूर्ण कुटुंबासाठी अनुभव आणखी सुरक्षित आणि आणखी समृद्ध बनवतात.
पालक सहभागी होतात, तेव्हा त्यांच्यामते त्यांच्या मुलांना ज्यात मजा येईल ते ॲप आणि अनुभव शोधण्यात ते मदत करू शकतात आणि कुटुंब VR ॲक्टिव्हिटींसाठी कल्पना सुचवू शकतात. पालक संभाव्य समस्या आधीच ओळखू शकतात, उदाहरणार्थ एखादा गेम त्यांच्या मुलाच्या वयानुसार योग्य आहे की नाही आणि तो सोयीस्कर आहे की नाही हे माहिती करून घेणे.
तुमचे मूल मग्न करणारे तंत्रज्ञान एक्सप्लोर करत असल्याने त्यास कसे मार्गदर्शन करावे याबाबत अधिक बाबींसाठी VR मध्ये मुलाचे कल्याण असल्याची खात्री तपासणे.
VR मधील पालकांच्या एंगेजमेंटचा आणखी एक लाभ म्हणजे पालक सुदृढ तंत्रज्ञानाबाबतच्या सवयीचे मॉडेल करू शकतात. स्क्रीन वेळेच्या इतर स्वरूपांप्रमाणे, संतुलन महत्त्वाचे आहे. तथापि, VR खूप नवीन असल्याने, ते कधी आणि किती काळापर्यंत योग्य वाटेल याचे मापन करणे अवघड आहे. मोबाईल फोन आणि कन्सोल गेमसाठी मॉडेलिंग वर्तनासमान, पालक VR सोबत कसे आणि कोणत्या हेतूसाठी एंगेज व्हावे याबाबतचे उदाहरण सेट करू शकतात. चांगल्या डिजिटल वर्तणुकींबाबत अधिक माहिती येथे पाहू शकता.
Meta Quest हे एक लवचिक टूल आहे
इमर्सिव्ह तंत्रज्ञानाबद्दल सर्वात मोठ्या गैरसमजांपैकी एक म्हणजे ते केवळ गेमिंगसाठी असून इतर कशासाठीही नाही हा आहे. काही कुटुंबांना स्पर्धात्मक मल्टीप्लेअर गेम खेळणे आवडते, तर इतरांना स्वतःस VR स्टोरींमध्ये मग्न करणे, लाइव्ह कॉन्सर्टमध्ये उपस्थित राहणे किंवा एकत्र व्यायाम करणे आवडते. VR हे लवचिक टूल आहे ज्यास तुमच्या कुटुंबाच्या स्वारस्यांनुसार आकार देता येतो.
आत्मविश्वास, शांत आणि मुक्तपणा जाणवा
VR हेडसेट पहिल्यांदा घातल्याने तुम्हाला कदाचित थोडेसे विचित्र वाटल्यास चिंता करू नका, ती जाणीव लवकरच नाहीशी होईल! खरेतर, आम्ही ज्या अनेक कुटुंबांशी बोललो त्यांनी सांगितले की त्यांना पहिल्यांदा विचित्र वाटले परंतु त्यांना त्याचा सराव झाल्यावर, डिव्हाइस त्यांच्या घरगुती वातावरणाचा अर्थपूर्ण भाग बनला.
अखेरीस, VR साठी असलेली उत्तम मानसिकता म्हणजे शांतपणा आणि मुक्तपणा यांचे मिश्रण होय. VR एक प्रकारच्या जादूसारखे काम करते — ते आभासी जागांना वास्तविकतेची जाणीव देऊन, उपस्थिती असल्याचा भास निर्माण करते. तुम्ही जितके जास्त त्या जादूला तुमच्यात समाविष्ट कराल, तितका तुमचा अनुभव अधिक इमर्सिव्ह आणि पुरस्कृत करण्यासारखा होईल.
निष्कर्ष
VR हे सामर्थ्यवान नवीन माध्यम आहे: त्यामुळे स्क्रीन वेळ एखाद्या सक्रिय आणि इमर्सिव्ह बाबीत रूपांतरित होते. अनेक इतर डिजिटल अनुभवांच्या विपरित, VR हे तुम्ही केवळ पाहता अशी एखादी गोष्ट नाही; तुम्ही काहीतरी करता असे ते आहे.
इमर्सिव्ह तंत्रज्ञान अद्यापही प्रगत होत आहे आणि त्यास कौटुंबिक जीवनाशी एकीकृत करण्याचा कोणताही एक मार्ग नाही. तुमच्या घरासाठी काय योग्य आहे त्यासाठी प्रयोग करा, अनुसरण करा आणि शोधा. उत्सुकता आणि मोकळ्या मनासह, तुमचे Meta Quest केवळ एका गॅडजेटपेक्षा अधिक काही बनू शकते, ते सर्वप्रकारच्या नवीन अनुभवांसाठी प्रवेशद्वार आणि एक टूल बनू शकते.
अधिक जाणून घेण्यासाठी, पेजच्या सर्वात वर स्क्रोल करा आणि “VR ॲक्टिव्हिटी शेअर करा” टॅबवर क्लिक करा.
वैशिष्ट्यीकृत बातम्या आणि संसाधने
Meta Horizon आणि Meta Quest पालक युजर गाईड
अधिक वाचा
