ਆਪਣੇ ਅੱਲ੍ਹੜ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਆਨਲਾਈਨ ਸਿਹਤਮੰਦ ਆਦਤਾਂ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈਏ

ਮਾਂ-ਪਿਓ ਆਪਣੇ ਅੱਲ੍ਹੜ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰੱਖਿਆ 'ਤੇ ਹੀ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ ਕਿ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਕ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ? ਆਖਿਰਕਾਰ, ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਸਿੱਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਇਸ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭ ਲਈਏ।

ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਮੀਡੀਆ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਨਾ ਕੇਵਲ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵਾਗੇ ਬਲਕਿ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤਕਨੀਕੀ ਪ੍ਰਗਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਉਪਲਬਧ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਲਾਹਾ ਲੈਣ ਦੇ ਵੀ ਯੋਗ ਹੋਵਾਗੇ।

1. ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਉਪਯੋਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤਿਬਿੰਬਤ ਕਰੋ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਤਾਲਮੇਲ ਬਣਾਉਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਲਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਟੈਕਸਟ ਮੈਸੇਜ ਭੇਜਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਜਿਹੜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਕੋਲ ਰੱਖਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਅਸੀਂ ਬੱਚਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਕਾਫ਼ੀ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਖੁਦ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਸਾਡੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮਿਲਦੀਆਂ ਜੁਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸਮਝ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
2. ਉਸ ਮੀਡੀਆ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ ਜਿਹੜਾ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵਰਤਦੇ ਹੋ। ਅਸੀਂ ਮੌਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਜਾਗਦੇ ਸਮੇਂ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ - ਫਿਰ ਚਾਹੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਨਿਊਜ਼ ਪੋਡਕਾਸਟ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਹੋਵੇ, ਖੇਡ ਇਵੈਂਟ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇ, ਕਿਸੇ ਨਵੀਂ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਸੀਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇ, ਜਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਫੀਡ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੌਲ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ - ਮੀਡੀਆ ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਮੀਡੀਆ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਦੇਖੀਆਂ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹਕੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਨ, ਸੁਣ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ।
3. ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਬੰਦ ਕਰੋ। ਅਸੀਂ 24/7 ਮੀਡੀਆ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਟੈਕਸਟ, ਈਮੇਲਾਂ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟਾਂ ਅਤੇ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਨਿਊਜ਼ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਬੇਹੱਦ ਥਕਾਵਟ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
   ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਸਭ ਕੁਝ ਬਾਰੇ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਅਸੰਭਵ ਕੰਮ ਹੈ ਜੋ ਏਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਚਲਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ! ਸੂਚਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਏਜੰਸੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਅਤੇ ਅੱਪਡੇਟਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਨਾਲ ਹੀ, ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਖੁਦ ਲਈ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
4. ਇਕੱਠੇ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ। ਕਈ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਤਕਨੀਕ ਬਾਰੇ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ: “ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਾਂ?” ਜਿਸਦਾ ਜਵਾਬ ਹੁੰਗਾਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ! ਤਕਨੀਕ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਵਸਰ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ, ਬੱਚੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕੀ ਮਾਹਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਅਦਭੁੱਤ ਹੁਨਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮਦਦ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੱਭਣਾ ਤਕਨੀਕ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਦੂਸਰਾ, ਆਪਣੇ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਖੇਡਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਕਿਸੇ ਫ਼ੋਟੋ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਨਾ, ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਉਸਾਰੂ ਪੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਚਿੰਤਾ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਰੱਖਿਆਤਮਕ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
5. ਤਕਨੀਕੀ ਬ੍ਰੇਕ ਲਵੋ। ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਤਕਨੀਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਪੈਨਕੇਕ ਖਾਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ 30 ਮਿੰਟ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲਕੇ ਬੋਰਡ ਗੇਮ ਖੇਡਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇ। ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਲਗਾਤਾਰ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜੁੜਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਤਰੀਕਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹਰ ਦਿਨ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਕੇ ਵੀ ਠੀਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।